De historische kantoorvilla aan Westzijde 114 is weer helemaal spic en span. Elke baksteen is gezandstraald, de lelijke aanbouwsels zijn verdwenen en honderden nieuwe leien sieren het dak.
Wethouder Natasja Groothuismink van monumenten en erfgoed schroefde woensdag het laatste latje op het torentje van het voormalige bankgebouw. Binnenkort verdwijnen de steigers en zijn de gezandstraalde muren voor iedereen te zien.
Projectontwikkelaar Cees van der Meer van KPO Planontwikkeling laat het gebouw zo veel mogelijk in oude staat terug brengen. Aanvankelijk had hij alles willen slopen, vanwege de slechte staat van de fundering. Hevige protesten uit de samenleving en gesprekken met de gemeente Zaanstad brachten hem op andere gedachten. Om de restauratie van de kantoorvilla rendabel te maken, bouwt hij er een complex met negentien appartementen achter. In de villa zelf komen negen woningen.
Een jaar geleden zijn de restauratie en nieuwbouw begonnen. Voor Kerstmis moeten de woningen worden opgeleverd. Alle appartementen zijn al verkocht. ’Officiële bouwmomenten’ zoals het slaan van de eerste paal zijn voor toekomstige bewoners erg belangrijk, zegt Dennis Honkoop van Vesting Bouw. „Nu sturen we ze nieuwsbrieven met foto’s, maar dat is toch niet hetzelfde.”
Een van die feestmomenten had het zandstralen van de bakstenen moeten zijn, zegt Van der Meer. In januari was eindelijk die onbestemde verfkleur van de stenen af, maar kon er vanwege corona niets worden georganiseerd. Vandaar dat de keuze viel op het vastschroeven van een latje in de buitenlucht. Dat latje zit pal onder het leien dakje van het torentje. Die leien zijn nog allemaal origineel. Voor de rest van het dak zijn nieuwe leien met oude houweeltjes op maat getikt. Ouderwets vakwerk, aldus een van de bouwers. Ook de oude, ondergrondse bankkluizen zijn bewaard gebleven. ,,We hebben er beton op gestort, dat stuk zakt nooit meer in’’, grapt Van der Meer.
De villa werd in 1899 gebouwd voor houthandelaar Pieter Pauw, die in 1902 wethouder in Zaandam werd. Later woonde burgemeester Carl Adolf Elias er enige tijd en in 1917 kwam het in handen van de Twentsche Bank. De daaruit voortgekomen ABN-Amro was de laatste gebruiker. De bank vertrok in 2000, waarna de boel verpauperde. Volgens wethouder Groothuismink (haar vader werkte ook bij ABN-Amro, maar in een ander gebouw) denkt Zaanstad erover na of het pand een monumentenstatus moet krijgen. „De Pauw laat zien dat zo’n status niet nodig is om een pand te behouden. Dit is een mooi voorbeeld van hoe je het straatbeeld intact kunt houden door restauratie en nieuwbouw.”
Dit artikel is gepubliceerd door Noord Hollands Dagblad
